Sen. Imee Marcos. Senate PRIB/File

MANILA — Senate Foreign Relations Committee Chair Imee Marcos slammed executive branch officials who skipped the second committee inquiry into the arrest of former President Rodrigo Duterte and subsequent surrender to the International Criminal Court for trial for crimes against humanity in connection with the drug war.

"May sikat na kasabihan, 'Hidden truths are unspoken lies.' Ang katotohanang itinatago ay kasinungalingan din, at mukhang ganoon ang nangyayari ngayon—sa pagtatago ng katotohanan gamit ang executive privilege at sub judice, nagmimistula tuloy na may cover-up sa mga nangyayari," Marcos said in her opening remarks.

"Ang katotohanan ay parang anino—kahit saan ka tumakbo, palaging nasa likod mo. Ang katotohanan ay parang anino—wala ito kung walang liwanag, kung walang paliwanag. Secrecy na ba, hindi transparency? Ang pag-iwas sa katotohanan ay parang utang na may interes—habang hindi binabayaran, lalong lumalaki ang atraso. Maaari mong iwasan ang pagharap ngayon, pero darating ang araw ng paniningil," Marcos said. 

Empty chairs at Senate inquiry on Duterte arrest as Cabinet execs skip hearing

"Natanggap ko ang email noong March 31, ang opisyal na liham sa tanggapan ng Executive Secretary Lucas Bersamin na nagsasaad na ang mga miyembro ng Gabinete at iba pang mga opisyal ay hindi makikilahok sa Senate hearing ngayong araw. At ang sabi nila, sapat na raw ang sinagot nila noong March 20, at kumpleto’t mahusay ang binahaging impormasyon patungkol sa pagkaka- aresto ng dating pangulo. 

Ngayon, nabanggit din sa liham ang executive privilege at binigyang-diin yung subjudice rule, dahil may apat na petisyon umanong kasalukuyan sa Supreme Court. Ngunit nalito ang inyong komite, pagkat noong araw din ng March 31 at lumabas ng April 1, sinabi naman ni Presidential Communications Office Undersecretary Claire Castro sa kaniyang press briefing na hindi kailanman pipigilan ng pangulo ang pumunta ang mga Cabinet member o secretary kung sila ay ating ipapatawag. Nag-April Fools' nga ba sila? Nalito talaga kami."

Marcos maintained her preliminary report was just that, preliminary.

"Bilang tugon sa sulat ng ating [Executive Secretary Lucas Bersamin], una, ang kaniyang tinukoy ay comprehensive findings. This was mentioned in the letter, but my findings were very clearly preliminary findings, which is the reason for this second hearing. Marami pang mga tanong na nangangailangan ng sagot, at napakarami tayong mamamayan na nagpadala ng dokumento, impormasyon, at ebidensiya na pagkakataon sana ang hearing na ito para magpaliwanag ang ating mga Cabinet members sa taumbayan."

Marcos also rejected the claim of Bersamin that it would be a violaiton of the sub judice rule since there are pending cases at the Supreme Court.

"Sa usapin namin ng sub judice, alam natin at alam, higit sa lahat, ng ating dating Chief Justice na ang Korte Suprema mismo ang nagsabi na hindi ito nalalabag kapag Senate inquiry in aid of legislation. Hindi ito saklaw ng karaniwang sub judice na nagbabawal isapubliko ang mga bagay na nililitis sa korte. Mahalaga ang legislative inquiry sa paghubog at pagpapatatag ng ating mga batas. Panghuli, nirerespeto ko ang doktrina ng executive privilege, pero pakatandaan natin, hindi ito pwedeng gamitin bilang blanket shield—pangkalahatang pantakip para itago ang tanong at umiwas sa paanyaya ng Senado."

Palace defends Cabinet officials who skipped probe into Duterte ICC arrest

"Itong landmark case na kabisado naman natin, Senate vs. Ermita, ang nagtanda ng saklaw ng executive privilege. Nagsasaad ito na bagamat pwedeng gamitin ng ehekutibo ang pribilehiyong ito sa mga imbestigasyong ginagawa ng Kongreso, maaari rin itong mapasawalang-bisa kung ang impormasyong hinihingi ay mahalaga sa tungkulin ng Kongreso sa paggawa ng batas o pagsasagawa ng aming oversight function."

ESCUDERO: SENATE CAN BRING MATTER TO SUPREME COURT

Earlier, Senate President Francis Escudero cited a Supreme Court ruling which states that executive privilege also means the Senate cannot subject the executive to compulsory processes, which includes subpoenas.

However, they do have the option of elevating the matter to the Supreme Court.

"Ayon sa desisyon ng Korte Suprema, ang valid na invocation ng executive privilege and I am citing the Ermita and the Neri cases. Hindi mag-lie, hindi pwedeng gamitan ng compulsory process ng Senado. Dahil nga karapatan daw ng executive ‘yon. Ngayon, isa sa mga options ng Senado kung saka-sakali ay iakyat ito muli dahil ‘yong Ermita case, inakyat ‘yan ng Kongreso kung hindi ako nagkakamali. ‘Yong Neri case, inakyat ‘yan ng Senado. Pero imbis na baliktarin ng Korte Suprema, pinalakas pa ‘yong pag katig sa executive privilege ng pangulo. So, isa ‘yan sa tinitingnan din marahil ng aming legal kung ito ba ay iaakyat o imumungkahi na iakyat, o baka mabigyan ng panibagong pagkakataon na naman ang korte na mas palakasin pa ‘yong prinsipyo ng executive privilege na naging basehan ng kanilang dalawang una nang naging desisyon."

What we know about ex- president Rodrigo Duterte's arrest

Escudero said going up to the High Court is an option.

"Puwede, pero sinubukan na nga twice. In fact, the second time ayaw ko na iakyat. Nasa Senado na ako no’n. Lalo lang dumiin tuloy, lalo lang tuloy naliwanag ‘yung executive privilege na pwedeng gamitin ng sinumang Pangulo laban sa Kongreso, Senado man o Kamara."

Escudero conceded that the Supreme Court has reversed its own rulings in the past.

"Oo, kaya nga isa ‘yon sa rekomendasyon na iniintay ko mula sa legal na ikokonsulta ko kay Senator Imee kung ‘yan nga ba ay option na gusto niyang ipursigi. Pero tulad ng sinabi ko, ayokong maglikha ng constitutional crisis sa pamamagitan ng pag-issue ng subpoena kung may invocation ang executive privilege. Our resort should be with the courts."

Escudero said he will fight for the interests of the Senate within the bounds of law.

"Oo, but within the bounds of the law din. ‘Yan ang batas natin sa ngayon, sangayon man ako o hindi. Klarong hindi ako sangayon sa ganitong binabang desisyon ng Korte Suprema sa Neri at tsaka sa Ermita. Subalit, sangayon man ako o hindi, ‘yan ang batas na umiiral sa ngayon, unless baliktarin ‘yan ng Korte Suprema."

RELATED VIDEO